Katër trakte kundër komunizmit çuan në pranga 39 shkodranë, 7 prej të cilëve u pushkatuan dhe të tjerë u dënuan me burg
Disa trakte kundër regjimit komunist që sapo ishte vendosur, do të përdoreshin si shkak për arrestimin e dhjetëra shkodranëve dhe pushkatimin e shtatë intelektualëve ndër të cilët edhe klerikë. Ngjarja ndodhi në prag të zgjedhjeve të 2 dhjetorit 1945, kur disa studentë të seminarit jezuit në Shkodër shpërndanë rreth 4-5 trakte në të cilat vihej në lojë dhe flitej kundër regjimit komunist. Këto trakte u nënshkruan të përpiluara nga organizata Bashkimi Shqiptar. Për këtë ngjarje u arrestuan 39 persona.
Më 22 shkurt 1946, në Gjykatën Ushtarake të Shkodrës, u zhvillua gjyqi ndaj organizatës “Bashkimi Kombëtar”. Mes të arrestuarve, që më pas u dënuan me pushkatim ishin edhe intelektualë dhe klerikë të klerit katolik, mes tyre edhe Pader Gjovani Fausti nga Breshia e Italisë, Pader Danjel Dajani nga Shkodra, Pader Gjon Shllaku po nga Shkodra. Në akuzën e ngritur nga prokurori Aranit Çela, thuhet shprehimisht: “Me ndihmën e reaksionit grek e anglo-amerikan, kanë përgatitë terrenin për një kryengritje me armë që do të bëhej në dhjetor ose për Krishtlindje. Opinioni i mban si patriotë, por në të vertetë si elementë fashistë dhe me kulturë të gjërë janë përsona që nuk i vlejnë rregjimit të sotëm, prandaj janë armiqtë më të mëdhenjë”. Ndërsa në fund del vendimi, duke çuar para togës së pushkatimit gjashtë persona, shtatë të tjerë më burg të përjetshëm, ndërsa 16 të tjerë me dënim me burg për shumë vite.
Akt gjykim. Në emër të popullit:
Këshilli gjyqësor ushtarak i qarkut të Shkodrës, i formuar prej: kryetar, toger Mustafa Iljazi – anëtar, kapiten Namik Qemali – anëtar, aspirant Tonin Miloti.
Prokuror Aranit Çela dhe Sekretari Shaban Dautaj. Sot më datën 22 fruer 1946 aprovohen ndëshkimet me vdekje për:
1 Patër Gjovani Fausti - nga Breshia e Italisë
2 Patër Danjel Dajani nga Shkodra
3 Patër Gjon Shllaku nga Shkodra
4 Mark Ndue Çuni nga Shkodra
5 Qerim Sadik Myftari nga Gucia
Gjelosh Lulash Bajraktari nga Shosh Dukagjini
Ndërsa u dha vendimi, u prit pak ditë që të merrej aprovimi nga Enver Hoxha, që pa hezitim vendosi të miratojë listën e të pushkatuarve, pasi arrestimi dhe më pas akuzat e ngritura ndaj të arrestuarve kishin që më parë aprovimin e Enver Hoxhës, që në atë kohë mbante postin e Ministrit të Luftës. Më poshtë është proceverbali i mbajtur nga zëvendësprokurori i Gjykatës Ushtarake të Shkodrës, në lidhje me ekzekutimin e dënimeve me vdekje dhe fjalët e fundit që thanë të dënuarit me pushkatim.
PROCESVERBAL: “Sot, më datën 4 mars 1946, ditën e hënë, ora 5 paradreke, unë aspirant Tonin Miloti, me cilësinë e zëvendësprokurorit të Gjykatës Ushtarake të Shkodrës, shkova në vendin ku do të ekzekutoheshin të dënuarit me vdekje për të marrë fjalën e fundit të tye dhe për t'u ndodhur present në kohën e ekzekutimit, të cilët pasi u pyetën para se të ekzekutoheshin thanë këtë:
Gjelosh Lulashi: “Thoni babës të më falin se e kam trazue. Të më falin shokët se no nji shpifje ua kam ba prej zorit që kam pasë. Nanës të fala dhe të më puthin vllaznit. Borxhet që kam mbetë të m'i paguajnë prindërit. I fali me zemër të gjithë ata që më kanë ba keq. Rroftë Shqipnia.
Pader Danjel Dajani: “I fali ata që më kanë ba keq. Jam kondend se po vdes i pafaj ma mirë se fajtuer. T'i japin prindërit (farefisi) Dom Zef Shllakut pare për të thanë 2 meshë.
Pader Gjovani Fausti: “Jam kondend se vdekja po më vjen t'u krye detyrën teme. Dërgoni shëndet jezuitëve, xhakonjve, apostolikëve dhe arqipeshkëvit. Rroftë Krishti mbret.
Pader Gjon Shllaku: “Lamtumirë m’i thoni shokëve Françeskanë dhe të gjithë të njohurve. Rroftë Krishti mbret, Rroftë Shqipnia.
Mark Çuni: “I fali të gjithë ata që më kanë gjykuar, dënuar si dhe ata që do të më ekzekutojnë. T'i thoni nanës se i kam Lodovik Rashës 15 napolona borxh dhe t'ia paguaj. Rroftë Krishti mbret! Rroftë Shqipnia.
Qerim Sadiku: “I fali të gjithë ata që në çdo kohë mund të më kenë ba keq. I fali edhe ata që më kanë dënuar me vdekje, edhe ata që do të më ekzekutojnë. Rroftë Krishti mbret! Rroftë Shqipnia.
Gjyqi ndaj organizatës “Bashkimi Kombëtar”
Gjergj Bici - 26 vjeç nga Miloti, universitar në Seminarin jezuit
Gjelosh Luli - 32 vjeç nga Kastrati, profesor
Pjetër Berisha - 30 vjeç nga Gucia, ish-kapiten
Ndoc Vata - 24 vjeç nga Miloti, universitar në Seminarin jezuit
Gjon Shllaku - 22 vjeç nga Shkodra, universitar në Seminarin jezuit
Preng Lezaj - 24 vjeç nga Lezha, universitar në Seminarin jezuit
Zef Mirdita - 19 vjeç nga Shkodra, student
Dënuar me 30 vjet:
Gjovalin Zezaj - 17 vjeç nga Shkodra, student
Mark Lulashi - 29 vjeç nga Shkodra, nëpunës
Mark Shllaku - 31 vjeç nga Shkodra, kontrollor pyjesh
Nino Kurti - 28 vjeç nga Shkodra, ish-toger
Andro Petroviç - 30 vjeç nga Shkodra, ish-nëpunës
Pjetër Delia - 18 vjeç nga Dukagjni, ushtar
Dënuar me 20 vjet:
Luigj Shoshi - 30 vjeç nga Shkodra, punëtor
Paulin Kel Pali - 25 vjeç nga Shkodra, tregtar
Dënuar me 15 vjet:
Luigj Kçira - 20 vjeç nga Shkodra, student
Rrok Martini - 22 vjeç nga Bushati, bujk
Çesk Gjeluci - 20 vjeç nga Shkodra, punëtor në Shtypshkronjën françeskane
Dënuar me 10 vjet:
Pjetër Gjoka - 20 vjeç nga Beltoja, universitar në Seminarin jezuit
Mufit Bushati - 18 vjeç nga Shkodra, student
Nik Delia - 33 vjeç nga Dukagjini, bujk
Dënuar me 5 vjet:
Ernest Dema - 16 vjeç nga Shkodra, student
Pjetër Kokri - 27 vjeç nga Dukagjini, bujk
Jak Vasa - 23 vjeç nga Bushati, bujk
Dënuar me 2 vjet:
Ndoc Rroku - 47 vjeç nga Jubani, bujk
Ded Mëhilli - 30 vjeç nga Dukagjini, bujk
Osman Plaka - 25 vjeç nga Tirana, rreshter
Hysen Pjetër Nikaj - 33 vjeç nga Dukagjini, ushtar
Pashk Kola - 22 vjeç nga Berdica, ushtar
Në rast se keni dijeni mbi krime, viktima apo ngjarje që lidhen me periudhën e komunizmit në Shqipëri, klikoni këtu për ta publikuar në arkivën tonë.