Menjëherë, pasi komunistët vendosën pushtetin, veprimi i tyre i parë ishin arrestimet dhe vjedhjet e organizuara ndaj popullsisë. U shkatërrua gjithë shteti dhe struktura bazë e shoqërisë. Statistikat tregojnë se vetëm “muaji i parë i lirisë”, pra janari i vitit 1945 ka pasur 693 të arrestuar, një shifër e lartë kjo për një vend që nuk kalonte as 1 milion banorët. Spikat në këtë shifër të ndarë sipas prefekturave, padyshim Shkodra, e cila ka rreth gjysmën e të arrestuarve. Si mesatare i bie që gjatë këtij muaji arrestoheshin rreth 23 persona në ditë, ndërsa gjysma e tyre vetëm në Shkodër. Internimet e organizuara nisën në mars 1945 me epiqendra kryesore Beratin për banorët e veriut dhe Krujën për ata të jugut.
Të evidentuarit për t’u internuar ishin kryesisht familjarë të kategorive:
-Të arratisurve brenda e jashtë vendit
-Të dezertorëve partizanë
-Me origjinë të quajtur armike
Internimi përdorej si masë pengu dhe përfundonte nëse i arratisuri i jepte fund veprimit të tij. Por si dukuri është hasur edhe metoda e dërgimit të ngadalshëm në kamp.
Përgjithësisht, nga fshati i vet e deri në kampin e përkohshëm, të internuarit shkonin në këmbë. Gra, pleq e fëmijë të vegjël, të paushqyer, ecnin disa kilometra rrugë.
Historitë e të internuarve për vitet 1945-1953, hasen fare pak nëpër dokumente. Disa dokumente kanë shpëtuar rastësisht. Me grumbullimin e elementit kundërshtar u morën brigadat e Mbrojtjes së Popullit që ishin në varësi të Ministrisë së Mbrojtjes Kombëtare, por që për arsye operacionale vareshin edhe nga Ministria e Punëve të Brendshme. Të internuarit grumbulloheshin në pika të caktuara dhe dërgoheshin në kamp, pasi të ishin krijuar kushtet (e sigurisë) atje. Në rast se masat e sigurisë nuk ishin të plota, rastiste që në vendin e caktuar të Brigadës së Mbrojtjes së Popullit, të internuarit të rrinin disa ditë. Dokumenti bashkëlidhur tregon evidencën e të internuarve gjatë fazës që mbahej në kampin paraprak, para se të dërgohej në Berat. Sa për të mbajtur frymën gjallë, atyre u është dhënë bukë misri.
Në rast se keni dijeni mbi krime, viktima apo ngjarje që lidhen me periudhën e komunizmit në Shqipëri, klikoni këtu për ta publikuar në arkivën tonë.