Fati i mbrapshtë i ardhjes në Shqipërinë komuniste

0
1168
blank

Pasi Shqipëria mbylli kufijtë u kthye në vendin nga nuk mund të ikje më edhe pse po hiqje keq. Për shqiptarin nga Mali i Zi, Shaban Meti,  shpresa e vetme mbetej të kthehej në vendin e tij, por kjo shpresë do e kthente në tradhtar për regjimin komunist që e dënoi me 25 vjet burg. Një dënim ekstrem që babai i gjashtë fëmijëve e vuajti vetëm për një kërkesë riatdhesimi

Shaban Meti kishte mbërritur nga Mali i Zi në Shqipëri, pak vite pas luftës. Nuk dihen arsyet përse i riu zgjodhi të linte vendin e tij, por e sigurt është që ai nuk e dinte çfarë do të gjente matanë kufirit. Me kalimin e kohës, duhet të ketë mësuar për mënyrën si dënoheshin kundërshtarët politikë, si sekuestroheshin pasuritë dhe tkurreshin të drejtat e njerëzve, por ndoshta ende nuk ishte ndërgjegjësuar plotësisht për zgjedhjen që kishte bërë kur do ta gjente veten të izoluar në një kafaz nga ishte shumë e vështirë të dilte, pasi Shqipëria mbylli kufijtë edhe me vendet e ish-Jugosllavisë.

Megjithatë Shabani nisi të ndërtonte një jetë normale. Ishte shumë i ri, por falë zotësisë, kishte gjetur rrugën e tij. Nuk e humbi kurrë pasionin për muzikën dhe violinën, por zgjodhi fushën e mjekësisë për profesion, një kombinim që duke u hasur në disa jetëshkrime nis e tingëllon i natyrshëm dhe pse nuk gjen gjë tjetër çfarë mund ta bashkojë mjekësinë me artin veç njeriut vetë dhe dashurisë për jetën. Po fundja, çfarë është më e rëndësishme?!

Në moshën 28-vjeçare zhvendoset nga Tirana në Berat, ku nis punë si infermier. Martohet me një vajzë beratase, nga familja e njohur e Vrionasve dhe lindin 6 fëmijë së bashku, ndërkohë që në vitin 1965, në moshën 36-vjeçare, kur kishte kaluar gjysmën e jetës në Shqipëri, merr edhe nënshtetësinë shqiptare.

Nëse do t’u kishte dërguar një letër të afërmëve duke u përshkruar ngjarjet e jetës deri në atë çast, me siguri të gjithë do të kishin lexuar sukseset e asaj jete. Ai kishte një familje dhe një punë në vendin të cilit tashmë i përkiste edhe ligjërisht. Kishte me siguri edhe ndonjë mik në atdheun e tij të dytë bashkë me mikeshën e vjetër, violinën, së cilës mund t’i tregonte mallin për vendlindjen që ndoshta miqtë e rinj nuk e kuptonin. Por tabloja nuk do ishte realiste po të mos përfshinte edhe sfondin e trazuar në të cilin zhvilloheshin këto ngjarje.

Shabani, megjithëse mori nënshtetësinë shqiptare dhe e kishte kombësinë të tillë, mbeti "shtetasi jugosllav" dhe për këtë arsye nuk shihej me sy miqësor. Ishte e pamundur t’i hapeshin më shumë rrugë sesa ato që kishte çarë me mund, në shoqëri apo në punë. Jo vetëm kaq, por ai ishte edhe bashkëshorti i një gruaje, familja e së cilës nga më të dëgjuarat e të nderuarat ishte kthyer në armike. Gjashtë fëmijët e tij, duke u rritur, me siguri vinin në shtëpi me ndonjë pyetje rreth një fjale që mund të kishin dëgjuar për origjinën apo familjen e tyre dhe kjo nuk ishte e lehtë për një prind që i kishte këmbët dhe duart e lidhura.

Për të gjitha këto arsye, Shabani, ka menduar si zgjidhje të vetme largimin nga Shqipëria dhe kthimin në Mal të Zi. Jo duke u arratisur. Kjo do t’i bënte gjërat shumë më keq për të nëse kapej dhe shumë më keq për familjen, në çdo rast. E pastaj as jeta e tij, duke lënë pas gruan me gjashtë fëmijë që dihej ç’fat i priste, nuk mund të ishte e mirë. Mendoi të vepronte brenda rregullave. Të kërkonte të riatdhesohej. Disa shtetas të huaj e kishin pasur këtë mundësi, ndaj e provoi dhe ai. Mund të dukej si mrekulli që të dilje kaq thjesht nga kafazi, të shpëtoje pa asnjë pasojë nga klima mbytëse dhe e pashpresë, por në mes të mjerimit nuk të mbetet veçse të besosh në mrekulli. Shabani i nisur nga Tivari me ëndrra e shpresa plot në moshë fare të re, tashmë 50 vjeç, i përqendroi të gjitha shpresat dhe ëndrrat në rrugën me kah të kundërt. E ndërsa priste një përgjigje, i erdhi një urdhër arresti.

Babain e gjashtë fëmijëve e ndaluan një ditë shkurti të vitit 1979 dhe që nga ajo ditë, derisa diktatura ra, ai nuk i pa më fëmijët veçse përmes hekurave. Përpiluan kundër tij dy akuza të rënda: tradhti ndaj atdheut dhe agjitacion dhe propagandë për t’i dhënë një dënim shumë më të egër sesa kushdo do priste edhe duke e njohur mekanizmin e pamëshirshëm të dënimeve në diktaturë dhe e munduan në një hetuesi gati 5-mujore.

Shaban Meti u dënua me 25 vjet heqje lirie.

Në vendimin e gjykatës, siç tregojnë dokumentet e nxjerra në dritë nga studiuesi Kastriot Dervishi, thuhet ndër të tjera: “I pandehuri është shprehur për gjendjen gjoja të vështirë ekonomike të keqe të masave punonjëse që sipas tij gjoja vuajnë për bukën e gojës, se gjoja në Shqipëri nuk ka demokraci, por vetëm dhunë e ashpërsim të luftës në klasave, se gjoja shtetasit jugosllavë si emigrantë nuk trajtohen mirë, se Shqipëria me prishjen e marrëdhënieve  me BS-në e Kinën revizioniste mbeti vetëm, etj., biseda këto të bëra prej tij për të shprehur urrejtjen ndaj sistemit socialist e diktaturës së proletariatit në Shqipëri”.

Për gjithë këto “gjoja” të vërteta, shqiptari nga Mali i Zi vuajti plot 12 vjet e 20 ditë deri sa doli nga burgu në mars të 1991-shit. Tashmë akuzat ndaj regjimit, për të cilat ai u dënua, po thuheshin me zë të lartë ngado e nga kushdo. Por disa, si Shaban Meti e dinin më mirë sa të vërteta ishin ato akuza dhe sa të hidhura ishin ato të vërteta.

Në rast se keni dijeni mbi krime, viktima apo ngjarje që lidhen me periudhën e komunizmit në Shqipëri, klikoni këtu për ta publikuar në arkivën tonë.

PËRGJIGJU

Please enter your comment!
Please enter your name here